Artykuły

Wspólność majątkowa

Wspólność majątkowa – co wchodzi w skład majątku wspólnego?

Zawarcie małżeństwa to nie tylko początek nowego etapu życia, ale także istotne zmiany w kwestiach majątkowych. Jeśli małżonkowie nie podpisali intercyzy, z chwilą zawarcia małżeństwa automatycznie powstaje wspólność ustawowa majątkowa. Co to oznacza w praktyce? Większość rzeczy nabytych w trakcie małżeństwa staje się wspólnym majątkiem, niezależnie od tego, kto dokonał zakupu. Oczywiście istnieje kilka wyjątków, które omówimy w innym artykule.

Czym jest wspólność ustawowa majątkowa?

Wspólność ustawowa majątkowa to domyślny ustrój majątkowy obowiązujący w Polsce, jeśli małżonkowie nie zdecydują się na intercyzę, czyli rozdzielność majątkową. Oznacza to, że wszelkie dobra i środki finansowe uzyskane przez małżonków podczas trwania małżeństwa należą do wspólnego majątku. Ten system prawny ma na celu ochronę interesów obu stron i zapewnienie stabilności finansowej rodziny.

Kiedy powstaje wspólność ustawowa?

Wspólność ustawowa powstaje w chwili zawarcia małżeństwa, jest to domyślne rozwiązanie, które nie wymaga żadnych dodatkowych formalności. Może powstać również w późniejszym terminie, na przykład na skutek rozwiązania umowy o rozdzielności majątkowej tzw. intercyzy.

Co wchodzi w skład majątku wspólnego?

Wspólnością ustawową małżonków objęte są jedynie aktywa majątkowe, a więc nie obejmuje obciążających ten majątek zobowiązań.

Do majątku wspólnego wchodzą wszystkie przedmioty i prawa nabyte w czasie trwania małżeństwa przez jednego lub oboje małżonków. Obejmuje to m.in.:

  • Wynagrodzenie za pracę i dochody z działalności zarobkowej
    Niezależnie od formy zatrudnienia czy rodzaju umowy, wszelkie dochody uzyskane przez małżonków trafiają do wspólnego majątku. Dotyczy to również premii, nagród jubileuszowych czy odszkodowań z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.
  • Przykład: Jeśli jedno z małżonków pracuje w danej firmie, to pobrane wynagrodzenie z tej pracy, bez względu na to, kto je otrzymuje, należy do majątku wspólnego.
  • Dochody z majątku wspólnego i majątków osobistych
    Jeśli małżonek wynajmuje mieszkanie lub posiada inne źródło dochodu (np. z rolnictwa), uzyskane z tego tytułu środki wchodzą do majątku wspólnego. Nawet jeśli dany przedmiot (np. mieszkanie) należy tylko do jednego z małżonków, dochody z wynajmu stają się częścią majątku wspólnego.
  • Przykład: Jeśli jedno z małżonków wynajmuje mieszkanie, dochody uzyskane z najmu będą częścią majątku wspólnego, nawet jeśli nieruchomość należy tylko do niego.
  • Środki zgromadzone na rachunku emerytalnym i składki emerytalne
    Środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego podlegają podziałowi w przypadku rozwodu. Co ważne, podlegają one podziałowi także w sytuacji, gdy fundusz gromadził tylko jeden z małżonków.
  • Prawa majątkowe w spółkach handlowych
    Jeśli jeden z małżonków posiada udziały lub akcje w spółce kapitałowej, a środki na ich zakup pochodziły z majątku wspólnego, to te udziały (akcje) również wchodzą do majątku wspólnego.
    Nie oznacza to jednak, że oboje małżonkowie są wspólnikami spółki i obojgu przysługują prawa organizacyjne wynikające z posiadania udziałów (akcji). Wspólnikiem bowiem jest tylko jeden z małżonków, ten który dokonał ich nabycia. To jemu przysługuje prawo udziału w zgromadzeniu wspólników czy walnym zgromadzeniu, prawo głosowania nad uchwałami czy inne prawa przysługujące wspólnikowi na mocy kodeksu spółek handlowych.
  • Wierzytelności
    Większość roszczeń majątkowych, które powstają w czasie trwania małżeństwa wchodzą w skład majątku wspólnego. Taki roszczeniem może być na przykład roszczenie o zwrot nakładów poczynionych przez małżonków na rzecz osoby trzeciej, roszczenie o wypłatę za wygraną na loterii lub w innych grach losowych.
  • Spółdzielcze prawo do lokalu i prawo najmu
    Jeśli nieruchomość służy obojgu małżonkom, może być uznana za część majątku wspólnego. Warto jednak pamiętać, że kwestie te mogą być bardziej skomplikowane i wymagać indywidualnej analizy.
  • Zasiedzenie
    W sytuacji, gdy oboje małżonkowie byli w czasie trwania wspólności ustawowej współposiadaczami samoistnymi nieruchomości przez czas konieczny dla jej zasiedzenia w świetle art. 172 k.c., to nabyta przez zasiedzenie nieruchomość wchodzi w skład majątku wspólnego.
Co w przypadku sporu?

Nie wszystkie sytuacje są jednoznaczne. Jeśli małżonkowie mają wątpliwości, do kogo należy dany przedmiot, mogą zwrócić się do sądu na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Sąd oceni, czy dana rzecz stanowi część majątku wspólnego czy osobistego.

wspólność majątkowa

Dlaczego warto wiedzieć, co wchodzi w skład majątku wspólnego?

Świadomość dotycząca zakresu wspólnego majątku jest kluczowa, zwłaszcza w kontekście ewentualnego podziału w razie rozwodu lub separacji. Pozwala to uniknąć nieporozumień i zabezpieczyć swoje interesy.

Wspólność majątkowa – ważny element zarządzania majątkiem małżeńskim

Wspólność majątkowa ma na celu ułatwienie zarządzania wspólnym majątkiem i obronę interesów obu małżonków. Dzięki jej stosowaniu, oboje małżonkowie mają równy dostęp do środków finansowych, które mogą być wykorzystywane na bieżące potrzeby rodziny. Wspólność ta sprzyja stabilizacji finansowej i pomaga w budowaniu trwałego fundamentu dla przyszłości rodziny.

Podsumowanie

Wspólność majątkowa to złożony temat, który wymaga zrozumienia. Zasadą jest, że wszystko co zostanie nabyte przez małżonków lub jednego z nich w trakcie małżeństwa wchodzi do ich majątku wspólnego. Jednak jak każda zasada, ma ona swoje wyjątki, które omówię w odrębnym artykule. 

Jeżeli macie jakiekolwiek wątpliwości dotyczące tego, jak podzielić majątek lub jak zarządzać wspólnymi zasobami, zapraszam do kontaktu.

Podstawa prawna: art. 31 ustawy z dnia z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy