Testament

Testament jest jedyną formą, dzięki której spadkodawca może rozporządzić swoim majątkiem po swojej śmierci. Dokument ten jest czynnością prawną sformalizowaną i musi zostać sporządzony w formie przewidzianej prawem, inaczej jest nieważny.

Testament zwykły

Testament własnoręczny (holograficzny)

To taki testament, który musi być napisany w całości przez spadkodawcę pismem ręcznym, podpisany i zaopatrzony w datę. Dokument ten sporządza się więc w całości własnoręcznie. Nie trzeba go nigdzie rejestrować ani zgłaszać. Spadkodawca może go przechowywać u przyjaciela, w sejfie, lub u notariusza.

Testament notarialny

To taki testament, który jest sporządzony w formie aktu notarialnego, co nadaje tej czynności pewność i powagę. W przypadku testamentu notarialnego istnieje mniejsze ryzyko stwierdzenia jego nieważności oraz jego zaginięcia czy zniekształcenia, niż w przypadku testamentu własnoręcznego. Testament w tej formie mogą sporządzić osoby, które nie potrafią czytać lub pisać, niewidome, głuche lub nieme. Oryginał testamentu przechowuje notariusz, a spadkodawca otrzymuje jego wypis, który ma moc prawną oryginału.

Testament allograficzny

Taki testament, sporządzany jest w ten sposób, że spadkodawca w obecności dwóch świadków ustnie składa oświadczenie wyrażające jego ostatnią wolę. Oświadczenie takie składa się przed określonym urzędem:

• wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta)
• starosty
• marszałka województwa
• sekretarza powiatu albo gminy
• lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

Takie oświadczenie spisuje się w formie protokołu z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół ten odczytuje się w obecności świadków. Jest on następnie podpisywany przez spadkodawcę, osobę, wobec której złożono takie oświadczenie oraz przez świadków. Osoby głuche i nieme nie mogą sporządzić tego rodzaju testamentu. Testament allograficzny nie jest jednak testamentem ustnym.

Testamenty szczególne

Testament ustny –

może być sporządzony tylko w dwóch sytuacjach:

• gdy istnieje obawa rychłej śmierci albo
• jeżeli wskutek okoliczności szczególnych zachowanie zwykłej formy pisemnej jest niemożliwe lub znacznie utrudnione.

Przyczyny te nie muszą zaistnieć jednocześnie.

Testament ustny składa się w obecności co najmniej trzech świadków. Dokument taki mogą sporządzić również osoby głuche lub nieme. Oświadczenia ostatniej woli nie trzeba składać ustami i słowami, wystarczą określone zachowania spadkodawcy, np. gesty.

Treść testamentu ustnego może sporządzić jeden ze świadków lub osoba trzecia przed upływem roku od jego złożenia, podając miejsce i datę oświadczenia spadkodawcy oraz miejsce i datę sporządzenia pisma, a pismo to podpisują spadkodawca i dwaj świadkowie, albo wszyscy świadkowie.

Jeżeli treści testamentu nie sporządzono w powyżej przedstawiony sposób, to można stwierdzić jej treść w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku (czyli śmierci spadkodawcy). Treść stwierdza się przed sądem przez zgodnie zeznania świadków.

Spadkodawca musi jednak sporządzić swoje oświadczenie w ciągu roku od dnia jego złożenia.

Testament podróżny –

to taki testament, który sporządza się tylko podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym tzn. od wejścia do zejścia z pokładu statku. Ma on postać testamentu allograficznego. Spadkodawca wyraża swoją wolę wobec dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków. Dowódca statku lub jego zastępca następnie spisuje wolę spadkodawcy podając datę jej spisania i odczytuje spadkodawcy treść testamentu w obecności świadków. Następnie spadkodawca, świadkowie oraz dowódca statku lub jego zastępca podpisują pismo,

Testament podróżny traci swoją moc z upływem sześciu miesięcy od zakończenia podróży.

Testament wojskowy –

to taki testament, który sporządza się tylko w czasie mobilizacji lub wojny albo przebywania w niewoli.

Testament wojskowy sporządza się według jednej z następujących form:

1. spadkodawca oświadcza swą ostatnią wolę ustnie sędziemu wojskowemu, który spisuje ją w protokole z podaniem miejsca i daty jego sporządzenia, odczytuje protokół spadkodawcy i sporządza o tym wzmiankę; następnie protokół podpisują spadkodawca i sędzia, a jeżeli spadkodawca nie może się podpisać, sędzia wojskowy powinien zamieścić w protokole uwagę wyjaśniającą powód braku podpisu spadkodawcy;
2. spadkodawca oświadcza swą ostatnią wolę ustnie w obecności dwóch świadków jednocześnie obecnych, z których jeden spisuje wolę spadkodawcy, podając miejsce i datę jej spisania, a następnie tak sporządzony testament podpisują spadkodawca i dwaj świadkowie;
3. jeżeli spadkodawca nie może się podpisać, oświadcza ustnie swą ostatnią wolę w obecności trzech świadków jednocześnie obecnych, z których jeden spisuje wolę spadkodawcy podając miejsce i datę jej spisania wraz z wyjaśnieniem powodu braku podpisu spadkodawcy; tak sporządzony testament po odczytaniu go spadkodawcy i dokonaniu o tym wzmianki podpisują wszyscy trzej świadkowie.

Czas obowiązywania testamentów szczególnych

Należy pamiętać, że testamenty szczególne mają ograniczoną moc obowiązywania. Testamenty szczególne tracą swoją moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.

Podstawa prawna:

• art. 949 – 955 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny
• Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych.

Jeżeli potrzebujesz więcej informacji w tym zakresie zapraszam do kontaktu.