Zapis zwykły

Zapisem zwykłym w odróżnieniu od zapisu windykacyjnego spadkodawca zobowiązuje spadkobiercę (ustawowego lub testamentowego) do spełnienia określonego świadczenia na rzecz oznaczonej osoby (zapisobiercy).

W związku z dokonanym zapisem zapisobierca zwykły (na rzecz którego dokonano zapis) może żądać od osoby zobowiązanej określonego zachowania tj. wykonania zapisu. W ten sposób powstaje stosunek zobowiązaniowy pomiędzy zobowiązanym spadkobiercą a zapisobiercą. Takie zobowiązanie, jeśli nie zostanie wykonane dobrowolnie, można dochodzić przed sądem.

Zapis zwykły – ustanowienie

Zapis zwykły ustanawia się w testamencie. Nie musi to być testament sporządzany w formie aktu notarialnego, co ma miejsce w przypadku zapisu windykacyjnego. Testament z zapisem zwykłym może być sporządzany w dowolnej formie.

Zapis zwykły można ustanowić z zastrzeżeniem warunku lub terminu.

Przykład:

Spadkodawca może ustanowić zapis, w którym przeniesie własności domu na rzecz swojej córki pod warunkiem, że skończy ona studia.

Kto może być zapisobiercą zwykłym

Zapisobiercę zwykłego należy oznaczyć w testamencie i może nim być każda osoba posiadającą zdolność do dziedziczenia. Spadkodawca może ustanowić jeden zapis na rzecz jednej lub kilku osób albo kilka zapisów na rzecz jednej lub kilku osób. W przypadku ustanowienia kilku zapisobierców przyjmuje się, że każdy z nich ma równy udział w zapisie, chyba że spadkodawca wskaże inne udziały.

Zapisobierca zwykły nie przyjmuje ani nie odrzuca zapisu zwykłego. Może jedynie zwolnić z długu zobowiązanego i wtedy zobowiązany spadkobierca nie ma obowiązku wykonać zapisu.

Zapisobierca zwykły nie jest jednak następcą prawnym spadkobiercy, a więc nie odpowiada również za długi spadkowe. Nie jest również wymieniany w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku ani w poświadczeniu dziedziczenia.

Zapis zwykły – przedmiot

Przedmiotem zapis zwykłego może być dowolne świadczenia majątkowe np.

• przeniesienie własności ruchomości (samochodu) lub nieruchomości (domu),
• zapłata określonej sumy pieniężnej,
• umorzenie długu na rzecz zapisobiercy.

Bez znaczenia jest również wartość zapisu, może ona nawet wyczerpać wartość całego spadku. Nie może jednak przekraczać wartości czynnej spadku.

Zapis zwykły tworzy jedynie zobowiązanie do spełnienia świadczenia, nie wywołuje jednak skutku rzeczowego. Oznacza to, że wierzyciel (zapisobierca) może dochodzić wykonania zapisu czyli ma roszczenie do zobowiązanego. Nie ma natomiast żadnego znaczenia czy przedmiot zapis wchodzi w skład spadku.

Przykład:

Zapis obejmuję kwotę 10.000 zł na rzecz zapisobiercy, a w skład spadku wchodzi tylko samochód o wartości 20.000 zł. Wtedy spadkobierca musi wykonać zapis, nie ma bowiem znaczenia skąd pochodzą pieniądze ( np. kredytu czy pożyczki)

Zobowiązanie z tytułu zapisu zwykłego

Zapis zwykły z chwilą otwarcia spadku tworzy zobowiązanie pomiędzy obciążonym zapisem a jego beneficjentem (zapisobiercą). Zapisobierca ma więc do obciążonego roszczenie, które może zbyć lub w przypadku jego śmierci jest dziedziczne.

Obowiązek wykonania zapisu zwykłego jest długiem spadkowym, za który odpowiadają spadkobiercy. Spadkodawca może określić, kto będzie odpowiadał za wykonanie zapis, mogą to być wszyscy spadkobiercy lub jeden z nich, a także może nim być zapisobierca.

Spadkobiercy jednak nie odpowiadają solidarnie za wykonanie zapisu, ale z reguły do wielkości ich udziałów spadkowych, chyba że spadkodawca zdecyduje inaczej.

Kiedy można żądać wykonania zapisu

Zapisobierca może żądać wykonania zapisu niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu. Roszczenie z tytułu zapisu przedawnia się z upływem 5 lat od dnia wymagalności zapisu, który jest z reguły liczony od daty wezwania do wykonania zapisu.

Podstawa prawna:

– art. 968- 981ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny