Zrzeczenie się dziedziczenia

Zrzeczenie się dziedziczenia jest umową zawieraną między przyszłym spadkobiercą ustawowym a przyszłym spadkodawcą, w której spadkobierca ustawowy zrzeka się dziedziczenia po nim.

Umowa taka jest zawierana za życia spadkodawcy. Stronami takiej umowy jest przyszły spadkodawca oraz przyszły spadkobierca ustawowy ( np. małżonek, dziecko przyszłego spadkodawcy).

Umowę zrzeczenia się dziedziczenia zawiera się w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności, co oznacza, że jeżeli strony zawrą taką umowę w zwykłej formie pisemnej, to taka umowa jest nieważna.

Należy pamiętać, że nie można zrzec się części spadku. Zrzeczenie się dziedziczenia zawsze  obejmuje całość spadku.

Skutki zrzeczenia się spadku

Skutkiem zawarcia umowy zrzeczenia się dziedziczenia przez przyszłego spadkobiercę ustawowego jest utrata potencjonalnego spadku zarówno przez niego jak i jego zstępnych (czyli np. dzieci). Przy czym zrzekający się spadku nie musi uzyskiwać zgody swoich zstępnych na zawarcie takiej umowy, mimo tego że skutki tej umowy istnieją również w stosunku do nich. Przyszły spadkodawca i przyszyły spadkobierca ustawowy mogą się jednak umówić, że skutki zrzeczenia się dziedziczenia będę dotyczyć tylko zrzekającego.

Należy pamiętać, że zawierając umowę o zrzeczenie się dziedziczenia przyszły spadkobierca ustawowy nie będzie miał również prawa do zachowku. Zrzeczenie się dziedziczenia obejmuje bowiem zrzeczenie się prawa do zachowku.

Istotne jest, że nie jest możliwe wypowiedzenie ani odwołanie zrzeczenia się dziedziczenia. Jedyną możliwością wycofania się z takiej umowy jest zawarcie umowy uchylającej umowę zrzeczenia się dziedziczenia. Możliwa jest również zmiana takiej umowy.

Należy również pamiętać, że skutki umowy zrzeczenia się dziedziczenia następują dopiero po śmierci spadkodawcy.

Możliwość dziedziczenia przy jego zrzeczeniu się

W przypadku zawarcia umowy zrzeczenia się dziedziczenia, zrzekający się nie jest już co prawda powołany do spadku z mocy ustawy, ale może on dziedziczyć, jeśli zostanie powołany do spadku w testamencie. Zrzeczenie się dziedziczenia nie wyklucza również ustanowienia zapisu zwykłego lub windykacyjnego.

Zakaz zrzeczenia się

Nie jest możliwe zrzeczenie się:

1.  dziedziczenia testamentowego,
2. zapisu windykacyjnego,
3. zapisu zwykłego.

Spadkobierca testamentowy, zapisobierca windykacyjny nie mogą co prawda zrzec się swojego  prawa, ale mogą odrzucić spadek.

Zrzeczenie się prawa do zachowku

W prawie cywilnym dopuszczalne jest również zawarcie umowy o zrzeczenie się prawa do zachowku, które wywołuje inne skutki prawne niż zrzeczenie się dziedziczenia i jest o wiele korzystniejsze dla stron. Jest to korzystne w związku z dokonywaniem darowizn przez spadkodawcę. Spadkobierca uprawniony do zachowku, który zrzeknie się tego prawa, uzyskuje pewność, że jako obdarowany nie będzie musiał pokrywać zachowków spadkobierców.

Umowę zrzeczenia się prawa do zachowku zawiera się między przyszłym spadkodawcą a przyszłym uprawnionym do zachowku.  

Taką umowę  zawiera się w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności.

Podstawa prawna:

us- art. 1048, 1049, 1050  ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny

Więcej na temat formalności spadkowych przeczytasz tutaj: